Pierwszy referat o charakterze informacyjno-szkoleniowym dla wyższej kadry kierowniczej został wygłoszony na naradzie dyrektorów regionalnych Lasów Państwowych 19 stycznia 1998 r. Był to też pierwszy krok konsultacyjny nad rozpoczęciem opracowywania programu budowy bazy geometrycznej Lasów Państwowych – w trakcie dyskusji zaczęły się zarysowywać podstawy tego projektu.

Ale tak naprawdę pierwszy był Marian Czuba – Naczelnik Wydziału Urządzania Lasu Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, który w styczniu 1996 r. napisał wniosek o skierowanie Krzysztofa Okły (pracownika Wydziału Urządzania Lasu) na kurs z systemów informacji geograficznej prowadzony przez dr Dariusza Korpettę na Wydziale Leśnym SGGW.

Od jesieni 1998 r. prowadzone były dla różnych odbiorców działania informacyjno-edukacyjne z zakresu popularyzacji SIP w Lasach Państwowych w formie: referatów, pogadanek, kursów, prezentacji dla pracowników i kierownictwa Lasów Państwowych, spotów informacyjnych w Kronice Lasów Państwowych ORWLP, artykułów w prasie leśnej i specjalistycznej, wystąpień na seminariach i konferencjach zewnętrznych, wystąpień w programach radiowych i telewizyjnych.

Pierwsze szkolenie centralne przeprowadzono w kwietniu 1999 r. Były to dwa kursy pt. „Podstawy Systemów Informacji Przestrzennej (SIP) oraz zastosowań mapy numerycznej w Lasach Państwowych" przeznaczone dla pracowników wszystkich RDLP i wybranych nadleśnictw. Organizatorem był Instytut Badawczy Leśnictwa przy współpracy Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.

Uczestnicy szkoleń

Tematyka szkoleń dla nadleśniczych

Tematyka szkoleń dla pracowników RDLP

13 i 14 czerwca 2000 r. w Instytucie Badawczym Leśnictwa odbyło się seminarium „Kierunki rozwoju urządzania lasu i ekonomiki leśnictwa", na którym jedna z sesji poświęcona była systemom informacji przestrzennej w Lasach Państwowych i teledetekcji.

10 i 11 sierpnia 2000 r. w Ośrodku szkoleniowym LP w Janowie Lubelskim Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych zorganizowała spotkanie użytkowników popularnej przeglądarki leśnej mapy numerycznej „MAPNIK". Spotkanie miało na celu wymianę doświadczeń użytkowników oraz zdefiniowanie wniosków do ulepszenia tej aplikacji - program spotkania

W seminarium wzięli udział przedstawiciele nadleśnictw posiadających LMN i użytkujących przeglądarkę Mapnik z RDLP:

• we Wrocławiu – Nadleśnictwa: Jawor, Bardo Śląskie, Wałbrzych, Kamienna Góra, Śnieżka, Szklarska Poręba;
• w Krakowie – Nadleśnictwo Piwniczna;
• w Krośnie – Nadleśnictwo Lesko;
• w Radomiu – Nadleśnictwo Starachowice;
• w Poznaniu – Nadleśnictwo Czerniejewo;
• w Pile – Nadleśnictwo Złotów;
• w Gdańsku – Nadleśnictwa: Kartuzy oraz Lipusz i Kościerzyna

W sierpniu 2000 r. wydana została, staraniem DGLP, publikacja „System Informacji Przestrzennej w Lasach Państwowych. Podręcznik użytkownika leśnej mapy numerycznej"

Poszczególne rozdziały powstały na bazie referatów wygłoszonych na szkoleniu z kwietnia 1999 r. Publikacja ta, będąc jedynym tego rodzaju opracowaniem, była często wykorzystywana przez studentów (nie tylko leśnictwa) i praktyków zajmujących się systemem informacji przestrzennej. Autorzy tej pracy to wybitni specjaliści z zakresu GIS w leśnictwie polskim wywodzący się ze środowisk nauki, z firm komercyjnych, a także z Lasów Państwowych. Takie połączenie nauki i praktyki przyniosło wymierne korzyści spełniając cel tego opracowania, jakim była edukacja leśników wszystkich „klas wieku" w stosunkowo nowej na ów czas dyscyplinie – geomatyce leśnej.

Październik 2000 r. – ukazuje się Zarządzenie Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w sprawie powołania Zespołu zadaniowego d/s szkoleń z zakresu Systemu Informacji Przestrzennej w Lasach Państwowych.

Celem pracy Zespołu było opracowanie szczegółowego planu szkoleń z zakresu SIP dla wszystkich szczebli zarządzania w LP oraz ich przeprowadzenie.

Na początku 2001 r. w „Głosie Lasu" ukazał się cykl artykułów n/t aktualizacji LMN z wykorzystaniem GPS. Opublikowane tu teksty były wynikiem przeprowadzonych w listopadzie 2000 r. prac testujących użycie GPS w powiązaniu z LMN na terenie siedmiu nadleśnictw oraz znalazły zastosowanie w prowadzonych szkoleniach.

5 września 2001 r. rozpoczęły się szkolenia centralne pracowników Lasów Państwowych z zakresu geomatyki. Szkolenia odbywały się w ośrodku szkoleniowym Nadleśnictwa Podanin w Margoninie i uczestniczyli w nich osoby z nadleśnictw posiadających już LMN.

W listopadzie 2001 r. utworzono we wszystkich dyrekcjach regionalnych LP stanowiska koordynatora SIP, których jednym z głównych zadań jest m.in. organizacja szkoleń geomatycznych.

13-14 grudnia 2001 w Margoninie odbyło się pierwsze (otwierające coroczny cykl) spotkanie organizacyjno-szkoleniowe Koordynatorów SIP z dyrekcji regionalnych LP. Spotkanie zapoczątkowało tworzenie kadry instruktorskiej SIP.

Pierwsze szkolenie Instruktorów SIP miało miejsce w Margoninie w dniach 28 stycznia - 1 lutego 2002 r., a miesiąc później (25 luty - 1 marca 2002 r.) odbyło się pierwsze szkolenie Koordynatorów SIP z RDLP.

25 marca 2002 r. – rozpoczęcie cyklu szkoleń z zakresu SIP dla nadleśniczych z nadleśnictw, w których została zainstalowana leśna mapa numeryczna.

8 kwietnia 2002 r. – rozpoczęcie cyklu szkoleń z zakresu SIP dla operatorów map numerycznych z nadleśnictw.

8-9 i 10-11 października 2002 r. w ośrodku szkoleniowym Lasów Państwowych w Margoninie (Nadleśnictwo Podanin) przeprowadzony został kurs informacyjny z zakresu SIP w LP dla kadry dyrektorskiej Lasów Państwowych.

W marcu 2003 r., w pobliżu ośrodka szkoleniowego w Margoninie, założony został przez grupę Instruktorów centralnych SIP poligon GPS. Przydał się on nie tylko do prezentacji stosowania GPS w ramach szkoleń o których mowa poniżej, ale przede wszystkim do testowania w warunkach leśnych różnych rodzajów odbiorników GPS. Wyniki tych testów publikowane były w internecie.

Pierwsza połowa roku 2003 upłynęła pod znakiem intensywnych szkoleń centralnych z zakresu geomatyki dla kierownictwa Lasów Państwowych. Przeszkoleni zostali: nadleśniczowie z nadleśnictw w których przygotowywano instalacje map numerycznych, zastępcy dyrektorów RDLP d/s Gospodarki Leśnej, zastępcy dyrektora generalnego LP, naczelnicy wydziałów DGLP, Inspekcja Lasów Państwowych. Szkolenie odbyło się w okresie od marca do czerwca w ośrodkach szkoleniowych LP w Porażynie (nadleśniczowie) i w Margoninie (pozostali).

Program szkolenia

Przykładowa prezentacja

W drugiej połowie 2003 r. gruntownie przeszkoleni zostali wszyscy instruktorzy regionalni SIP, otrzymując świadectwo z podpisem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.

W styczniu 2004 r. w Margoninie odbyły się szkolenia dla pracowników Zespołów Ochrony Lasu oraz Inspekcji Lasów Państwowych - program szkolenia dla ZOL

Harmonogram szkoleń na cały 2004 rok

-------------------------------------------------

18-19 maj 2006 r. w Ośrodku szkoleniowym Nadleśnictwa Podanin w Margoninie odbyło się szkolenie informacyjne z zakresu podstaw geomatyki leśnej dla kadry kierowniczej Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. Zajęcia przygotowali i prowadzili członkowie zespołu zadaniowego ds. LMN.

W dniach 21 i 22 lutego 2007 r., w Ośrodku Leśnym w Margoninie, odbyło się szkolenie, prowadzone przez Zespół zadaniowy ds. LMN w formie warsztatów dla koordynatorów SIP z regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych nie będących instruktorami SIP, z tematu „Zastosowanie pomiarów GPS w warunkach leśnych" -  szczegółowy program szkolenia.

Ramowy program zajęć obejmował:

1. Planowanie sesji pomiarowej (ze szczególnym uwzględnieniem Almanachu z depeszy nawigacyjnej GPS) – zajęcia kameralne
2. Wykonywanie pomiarów terenowych na obiektach punktowych, liniowych, poligonowych (w tym powierzchnia z gniazdami) – zajęcia terenowe
3. Pokazanie różnic przy zastosowaniu różnych technik pomiaru – zajęcia terenowe i kameralne
   1. pomiary linii i poligonu „z marszu",
   2. pomiar poligonu metodą pomiaru punktów i łączenia ich w wielobok,
   3. pomiar poligonu metodą biegunową z wykorzystaniem dalmierza laserowego,
   4. porównanie pomiarów wykonanych przy różnych wariantach ustawień odbiornika i przy różnych parametrach satelitów,
   5. pomiary z wykorzystaniem różnych sposobów korekcji (bez korekcji, DGPS własny, stacja referencyjna, satelita EGNOSS).

----------------------------------------------------

luty-kwiecień 2008 r. – przeprowadzenie cyklu szkoleń dla specjalistów z ochrony ppoż. lasu wszystkich RDLP i nadleśnictw z zakresu geomatyki.

Szkolenie zorganizował logistycznie ORWLP z Bedonia na zlecenie DGLP - program szkolenia.

Dla pożarników z dyrekcji generalnej oraz z regionalnych dyrekcji LP szkolenia odbyły się w dniach 4-6 luty 2008 r. w Margoninie (Nadleśnictwo Podanin) i prowadzili je instruktorzy z Zespołu zadaniowego ds. LMN.

Natomiast szkolenia dla specjalistów ppoż. z nadleśnictw w terminach luty – kwiecień 2008 w poszczególnych RDLP i prowadzili je Instruktorzy regionalni SIP na bazie centralnie przygotowanych materiałów szkoleniowych.

Szkolenie zakończone było zadaniem egzaminacyjnym.

--------------------------------------------------------

Wiosna 2009 r. – przeprowadzenie cyklu szkoleń z zakresu geomatyki dla Inspekcji Lasów Państwowych.

Czerwiec 2010 r. – przeprowadzenie szkoleń centralnych dla koordynatorów SIP i Instruktorów regionalnych SIP z zakresu ArcGIS.

3.1.2. Część I publikacji „Geomatyka w Lasach Państwowych"

Na początku 2011 r. wydana została publikacja „Geomatyka w Lasach Państwowych. Część I. Podstawy", będącej nowelizacją publikacji z sierpnia 2000 r.

Publikacja do pobrania w pdf TUTAJ – wstawić link do strony z publikacją

3.1.3. Cykl szkoleń centralnych dla nadleśniczych

Jesienią 2011 r. ORWLP z Bedonia na zlecenia DGLP przeprowadził cykl szkoleń centralnych dla wszystkich nadleśniczych ze stosowania geoinformatyki w LP ze szczególnym uwzględnieniem centralizacji SILP.

3.1.4. Filmy instruktażowe

W czerwcu i we wrześniu 2012 r. nakręcono na zlecenie DGLP dwa filmy instruktażowe o metodach pomiarów GPS. Ilustrują one sposoby pomiarów z użyciem odbiornika GPS i dalmierza w warunkach leśnych.

Ilustrację metod pomiaru odbiornikiem GPS w warunkach leśnych przedstawia film instruktażowy wykonany na zlecenie DGLP, który można obejrzeć klikając TUTAJ

Ilustrację sposobów pomiarów z użyciem odbiornika GPS i dalmierza w warunkach leśnych przedstawia film instruktażowy wykonany na zlecenie DGLP, który można obejrzeć klikając TUTAJ

3.1.5. Cykl szkoleń centralnych dla inżynierów nadzoru

Jesienią 2012 r. przeprowadzono cykl szkoleń centralnych dla inżynierów nadzoru ze wszystkich nadleśnictw z zakresu stosowania geoinformatyki w LP z naciskiem na ćwiczenia praktyczne.

Losowo wybrana ankieta jednego z uczestników szkolenia dla inżynierów nadzoru.

3.1.6. Część II publikacji „Geomatyka w Lasach Państwowych"

W połowie 2013 r. wydana została publikacja „Geomatyka w Lasach Państwowych. Część I. Podstawy", będącej kontynuacją publikacji z 2011 r.

Więcej na temat tej publikacji TUTAJ – wstawić link do strony z publikacją

3.1.7. Cykl szkoleń centralnych dla zastępców nadleśniczych

Jesienią 2013 r. przeprowadzono cykl szkoleń centralnych dla zastępców nadleśniczych ze stosowania narzędzi geomatycznych przydatnych na tym stanowisku.

Relacja jednego z uczestników szkolenia

3.1.8. Szkolenia centralne dla pracowników działów technicznych nadleśnictw

Od jesieni 2014 r. do jesieni 2015 r. przeprowadzono cykl szkoleń centralnych dla pracowników działów technicznych z nadleśnictw pt.: „Doskonalenie użytkowania narzędzi geomatycznych".

Cel szkolenia

• zapoznanie pracowników nadleśnictw mającymi rzadszy kontakt z LMN ze zmianami w zakresie geomatyki spowodowanymi:

• centralizacją SILP, zwłaszcza w strukturze bazy geometrycznej i w standardzie leśnej mapy numerycznej,
• wdrożeniem nowej sieciowej przeglądarki LIMES i edytora LMN,
• wdrożeniem szkicownika leśniczego,
• kumulacją nowych rozwiązań geomatycznych wdrażanych w nadleśnictwach (w tym GPS z dalmierzem).

• Przewidziane jest także pogłębienie wiadomości z zakresu podstaw SIP oraz wykorzystania GIS i ortofotomapy w nadleśnictwie.

Odbiorcy szkoleń: każdego nadleśnictwa po trzech wskazanych przez nadleśniczego specjalistów z następujących dziedzin:

• ochrona lasu,
• ochrona ppoż.,
• ochrona przyrody,
• hodowla lasu, nasiennictwo, szkółkarstwo,
• użytkowanie lasu,
• stan posiadania,
• łowiectwo,
• lasy niepaństwowe.

Ze szkoleń tych wyłączeni zostali operatorzy LMN, którzy zaliczyli dedykowane im przeszkolenie geomatyczne w ramach szkoleń regionalnych.

Organizacja szkolenia

1. Jest to szkolenie centralne
   – przygotowane przez geomatyków z DGLP oraz ZZ ds. LMNiOU,
   – organizowane przez koordynatora SIP z RDLP,
   – prowadzone przez Instruktorów regionalnych SIP.
2. Szkolenie obejmuje 24 godziny lekcyjne, w związku z czym kończy się egzaminem.
3. Uczestnicy szkolenia otrzymują świadectwo ukończenia kursu podpisane przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.
4. Szkolenie ma formę:
   - wykładów (6 godz.),
   - ćwiczeń kameralnych (11 godz.),
   - pokazu filmów instruktażowych,
   - ćwiczeń terenowych (5 godz.),
   - egzaminu (1 godz.),
   - jedna godzina pozostaje do rozdysponowania przez prowadzącego.

Przeszkolono prawie 1300 pracowników w grupach ok. 15 osobowych, co daje prawie 90 kursów w skali kraju.

Dla ułatwienia organizacji tych kursów przygotowana została przez ZILP (na zlecenie DGLP) intranetowa aplikacja dedykowana osobom szkolonym do zdalnej rezerwacji miejsc i terminów szkoleń na konkretne kursy. Zobacz TUTAJ  TU LINK do rozdz. 3.7

Tematyka szkolenia - harmonogram zajęć

zajęcia terenowe..

... i w wirtualnym terenie.

3.1.9. Szkolenia centralne z danych ISOK

W grudniu 2014 r. oraz w maju-czerwcu 2015 r. przeprowadzono cykl szkoleń centralnych z wykorzystania w Lasach Państwowych danych lidarowych pozyskanych w ramach programu ISOK.

Od 2010 r. realizowany jest w Polsce projekt „Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami" (ISOK). Produktami ISOK (oprócz podstawowych dla projektu map zagrożenia powodziowego) interesującymi Lasy Państwowe są m.in. pozyskiwane z nalotów lidarowych (ALS) chmury punktów na bazie których powstały bardzo dokładne: numeryczny model terenu (NMT) i numeryczny model pokrycia terenu (NMPT).

Ze względu na to, że korzystanie z danych ISOK wymaga specjalistycznej wiedzy, Główny Urząd Geodezji i Kartografii zorganizował jesienią 2014 r. cykl szkoleń w tym temacie dla administracji terenowej i różnych grup zawodowych, w tym tylko jeden termin zarezerwowany był dla leśników. Niestety jedynie kilkunastu pracowników Lasów Państwowych dostało się na szkolenia GUGiK, a tematyka była istotna dla gospodarki leśnej oraz dało się zauważyć duże zainteresowanie pracowników nadleśnictw i RDLP w tych szkoleniach. Zaistniała więc przesłanka przeszkolenia wybranych pracowników Lasów Państwowych w tej tematyce. Dyrektor Generalny LP zdecydował o przeprowadzeniu szkoleń wewnętrznych dla pracowników Lasów Państwowych zainteresowanych tematem. Szkolenia te wzbogacone zostały w porównaniu ze szkoleniami GUGiK o więcej elementów przydatnych dla gospodarki leśnej.

Szkolenia odbyły się dla grupy 40 instruktorów SIP (połowa wszystkich instruktorów) – pracowników LP najbardziej predystynowanych do zapoznania się z tą nową, specjalistyczną wiedzą. Przeprowadzono je w Leśnym Ośrodku Szkoleniowym w Puszczykowie w grudniu 2014 r. Trwały trzy dni i prowadzone były przez specjalistów z IBL w małych 10-osobowych grupach na sali komputerowej, co pozwoliło na praktyczne zaznajomienie słuchaczy z wprowadzeniem w podstawy tematyki wykorzystania danych lidarowych w gospodarce leśnej. Uwzględniały one m.in. takie specjalistyczne zagadnienia jak: analizy przestrzenne na danych ISOK dedykowane dla Lasów Państwowych oraz określanie niektórych elementów taksacyjnych drzewostanów przy wykorzystaniu danych z chmury punktów.

Harmonogram grudniowych szkoleń w Puszczykowie

Certyfikat ukończenia szkolenia

Lista uczestników

Informacja na temat tych szkoleń znalazła się w miesięczniku „Las Polski" oraz na stronie IBL.

Szkolenia te ocenione zostały przez słuchaczy bardzo wysoko, co przełożyło się na duże zainteresowanie pracowników nadleśnictw i rdLP, którzy nie wzięli w nich udziału. Zaistniała więc przesłanka do przeszkolenia większej grupy – zwłaszcza pozostałych instruktorów SIP i operatorów LMN. Opinie te dotarły do DGLP i w konsekwencji powyższego, od kwietnia do czerwca 2015 r. ORWLP Bedoń na zlecenie DGLP przeprowadził 8 szkoleń dodatkowych dla 118 pracowników Lasów Państwowych (co było powtórzeniem zeszłorocznych jesiennych szkoleń ISOK zorganizowanych przez DGLP).

Szkolenia zostały ocenione przez kursantów bardzo wysoko, zarówno pod względem przydatności przekazywanych danych dla gospodarki leśnej, jak i samej formy ich przeprowadzenia.

Planowane jest kontynuowanie szkoleń w tym temacie w ramach szkoleń otwartych ORWLP w Bedoniu w dniach 07-09 marca 2016 r. w OSW w Puszczykowie. Zapisy na stronie ORW LP w Bedoniu.